- Hình thức hòa giải đất đai
Hòa giải tranh chấp đất đai là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp đất đai. Theo quy định tại điều 235 Luật đất đai 2024 hoà giải tranh chấp đất đai bao gồm các hình thức:
– Các bên có thể tự hòa giải để giải quyết tranh chấp hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở (thông qua hòa giải viên theo quy định của Luật Hòa giải cơ sở). Nhà nước
– Hòa giải bắt buộc tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp.
Việc thực hiện thủ tục hòa giải là bắt buộc bởi nếu các bên không thực hiện thủ tục hoà giải thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai (UBND huyện, UBND tỉnh) sẽ từ chối tiếp nhận đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai.
- Thành phần hội đồng hòa giải đất đai
Theo quy định tại khoản 2 điều 235 Luật đất đai 2024 Chủ tịch UBND cấp xã thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp gồm:
– Chủ tịch Hội đồng: Chủ tịch/Phó Chủ tịch UBND xã.
– Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.
– Công chức làm công tác địa chính
– Người sinh sống lâu năm, biết rõ về nguồn gốc cùng quá trình sử dụng thửa đất (nếu có)
– Đại diện tổ chức/cá nhân khác như người đại diện cộng đồng dân cư; người có uy tín trong khu vực; người có trình độ pháp lý; già làng; người biết rõ vụ việc; công chức Tư pháp – Hộ tịch cấp xã; đại diện của Hội Nông dân/Hội Phụ nữ/Hội Cựu chiến binh; Đoàn Thanh niên Công sản HCM cấp xã…
Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện tổ chức, cá nhân khác tham gia Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai;
- Thời gian hoà giải: Không quá 30 ngày kể từ thời điểm nhận được đơn yêu cầu hòa giải.
- Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai
Theo Điều 235 Luật Đất đai 2024 và Điều 105 Nghị định 102/2024/NĐ – CP, thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai được quy định như sau:
4.1 Hồ sơ cần chuẩn bị
– Đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai (bản chính)
– Giấy tờ có liên quan đến việc sử dụng đất (công chứng/chứng thực)
4.2 Trình tự thực hiện
Bước 1. Người đề nghị nộp đơn yêu cầu hòa giả tranh chấp lên UBND xã.
Bước 2. Tiếp nhận hồ sơ
– Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ thời điểm nhận đơn, UBND xã phải thông báo tới các bên tranh chấp và Văn phòng/Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất về việc thụ lý đơn yêu cầu hòa giải.
– Trường hợp không thụ lý phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Bước 3. Thẩm tra, xác minh nguyên nhân phát sinh tranh chấp; thu thập các giấy tờ, tài liệu liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc, quá trình và hiện trạng sử dụng đất.
Bước 4. Thành lập hội đồng hòa giải và Tổ chức cuộc họp hòa giải
– Tại cuộc họp hòa giải cần có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai cùng những người có quyền và nghĩa vụ liên quan.
– Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trường hợp 01 trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ 02 thì việc hòa giải được coi là không thành.
Bước 5. Lập biên bản hòa giải thành hoặc biên bản hòa giải không thành
* Trường hợp hòa giải thành:
– Sau khi kết thúc buổi hòa giải, kết quả hòa giải phải được lập thành biên bản bao gồm các nội dung:
- Thời gian, địa điểm tiến hành hòa giải
- Thành phần tham gia buổi hòa giải
- Tóm tắt nội dung tranh chấp (trong đó thể hiện rõ nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp theo kết quả xác minh)
- Ý kiến của Hội đồng hòa giải
- Nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận hoặc không thỏa thuận.
- Biên bản hòa giải cần phải có đầy đủ chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp và thành viên tham gia hòa giải (có dấu của UBND cấp xã)
– Trường hợp biên bản gồm nhiều trang thì phải ký vào từng trang, đóng dấu của UBND xã và gửi 01 bản cho các bên tranh chấp, đồng thời lưu tại UBND xã.
Lưu ý: Trong 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên lại có ý kiến (bằng văn bản) khác với nội dung đã thống nhất thì Chủ tịch UBND xã cùng Hội đồng hòa giải tổ chức lại cuộc họp để xem xét, giải quyết đối với ý kiến bổ sung và lập lại biên bản.
* Trường hợp hòa giải không thành
– UBND cấp xã hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn tới cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.
Lưu ý: Các thông tin trong bài viết được biên tập dựa trên các văn bản pháp luật tại thời điểm viết bài và chỉ mang tính tham khảo. Khi quý độc giả tiếp cận được bài viết này có thể quy định của pháp luật đã thay đổi, do vậy vui lòng liên hệ với đội ngũ luật sư của chúng tôi theo thông tin dưới đây để được cập nhật các nội dung mới nhất khi cần.